Zniesienie współwłasności to prawny proces polegający na likwidacji wspólnego prawa własności do nieruchomości lub innego majątku, który przysługuje kilku osobom. Może ono nastąpić na podstawie porozumienia między współwłaścicielami lub w drodze orzeczenia sądu. Celem jest umożliwienie każdemu współwłaścicielowi swobodnego dysponowania swoją częścią majątku.
Sposoby zniesienia współwłasności
- Podział fizyczny rzeczy (podział w naturze) – jeśli przedmiot współwłasności, np. działka, może zostać podzielony na odrębne części, które przypadną poszczególnym współwłaścicielom.
- Przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli za spłatą pozostałych – najczęściej stosowane w przypadku nieruchomości, gdzie jedna osoba przejmuje całość, a pozostali otrzymują rekompensatę finansową.
- Sprzedaż rzeczy i podział uzyskanej kwoty – jeśli podział w naturze nie jest możliwy, przedmiot współwłasności może zostać sprzedany, a uzyskana kwota podzielona między współwłaścicieli według posiadanych udziałów.
Zniesienie współwłasności a koszty
W sądowym zniesieniu współwłasności mogą pomóc różni specjaliści, w zależności od stopnia skomplikowania sprawy. Do najważniejszych należą:
- Prawnik lub adwokat – Pomaga przygotować wniosek o zniesienie współwłasności do sądu. Doradza w wyborze najkorzystniejszego sposobu zniesienia współwłasności. Reprezentuje klienta przed sądem.
- Notariusz – Jeśli współwłaściciele są zgodni, może sporządzić umowę zniesienia współwłasności w formie aktu notarialnego. W przypadku nieruchomości konieczna jest forma aktu notarialnego, jeśli następuje przeniesienie własności.
- Rzeczoznawca majątkowy – Sporządza wycenę nieruchomości, co jest istotne przy podziale majątku, spłatach czy sprzedaży. Może być powołany przez sąd w razie sporu co do wartości nieruchomości.
- Mediator – Pomaga współwłaścicielom osiągnąć porozumienie bez konieczności długiego procesu sądowego. Mediacja może przyspieszyć cały proces i zmniejszyć koszty.
Sądowe zniesienie współwłasności może być skomplikowanym procesem, dlatego warto skorzystać z pomocy odpowiednich specjalistów, aby przyspieszyć i ułatwić całą procedurę.
W zależności od trybu postępowania mogą pojawić się różne koszty, np. opłaty sądowe, podatek od czynności cywilnoprawnych czy wynagrodzenie rzeczoznawcy.
Dobrowolne a sądowe zniesienie współwłasności
- Dobrowolne – współwłaściciele zawierają umowę, najczęściej w formie aktu notarialnego.
- Sądowe – gdy nie ma zgody między współwłaścicielami, sąd rozstrzyga sprawę, co może wiązać się z dłuższym czasem postępowania.
Zniesienie współwłasności pozwala uniknąć konfliktów i umożliwia swobodne dysponowanie majątkiem.